آیا برخی کودکان در یادگیری زبان دوم مقاومت میکنند؟ (دلایل احتمالی و راهکارهایی برای همراهسازی کودکان)
برخی کودکان، بهویژه در دورههای ابتدایی یا پیشدبستانی، در مقابل یادگیری زبان دوم مقاومت نشان میدهند. این مقاومت ممکن است بهصورت عدم همکاری، جلوگیری از شرکت در فعالیتها یا حتی بیتفاوتی بروز کند.
دلایل مقاومت
۱. اضطراب و خجالت: کودکان خجالتی یا نگران از اشتباه، ممکن است تمایلی به استفاده از زبان جدید نداشته باشند.
2. احساس ناتوانی/کمالگرایی: اگر کودک ادعا کند «نمیتونم» یا از اینکه اشتباه کند بترسد.
3. استقلالطلبی: برخی کودکان نمیخواهند «درس» بخوانند یا به چیزی «اجباری» تن دهند.
4. عدم دید مثبت نسبت به زبان دوم: اگر کودک زبان دوم را بیربط یا سختفهم بداند.
5. عدم هماهنگی بین والد و مدرسه: وقتی والدین در خانه حمایتی نشان ندهند یا انتظارات ناهمسو باشد.
تشخیص و سنجش مقاومت
- مشاهده فعالیت و مشارکت کودک
- یادداشت احساسات و واکنشهای کودک در موقعیتهای زبانی
- ارزیابی بازخورد والدین و مربیان
راهکارهای عملی
ایجاد انگیزه درونی:
- الگو بودن والدین
- معرفی زبان دوم بهعنوان فرصتی نه اجبار
- ارائه پاداش هیجانی (تعریف، توجه، تمجید)
گنجاندن زبان با بازی:
- انتقال بدون فشار
- فعالیتهای یکنفره همراه با موسیقی، داستان یا اسباببازی
کاهش اضطراب محیطی:
- فعالیت در جمع کوچکتر
- زمانبندی کوتاه برای یادگیری
- استفاده از گروههای حمایتی
تعامل مثبت و مستمر با کودک:
- گفتگو درباره علاقهها
- پرسش از او نه فقط برای یادگیری، بلکه برای بیان احساسات
همکاری والدین و مدرسه:
- تنظیم برنامهریزی مشترک
- هماهنگی در سطح انتظارها
- ارتباط مستمر درباره پیشرفتهای روزانه
ارزیابی تغییر رفتار
- یادداشت کوچکترین نشانه مشارکت یا خوشحالی
- اصلاح برنامه در صورت نیاز
- جشنِ قدمهای کوچک همراه تعریف به کودک
نتیجهگیری: مقاومت کودک در یادگیری زبان دوم، پدیدهای طبیعی است؛ اما با شناسایی علل، ایجاد محیط مناسب، انگیزش درونی و همکاری والد-مربی، میتوان کودک را کمتر مقاومتگر و بیشتر مشارکتدهنده و با انگیزه کرد.
